Khúc xạ kế là một thiết bị đo lường được sử dụng rộng rãi trong nhiều ngành công nghiệp để xác định nồng độ của một chất hòa tan trong dung dịch. Nguyên lý hoạt động của khúc xạ kế dựa trên hiện tượng khúc xạ ánh sáng. Khi ánh sáng truyền qua một chất lỏng, nó sẽ bị bẻ cong (khúc xạ) một góc phụ thuộc vào nồng độ của chất hòa tan trong dung dịch đó. Khúc xạ kế giúp đo chỉ số khúc xạ này và chuyển đổi nó thành các đơn vị đo lường dễ hiểu, như độ Brix, để xác định nồng độ dung dịch.
Loại này phổ biến trong các ứng dụng đơn giản và thường được sử dụng trong nông nghiệp, thực phẩm và đồ uống. Khúc xạ kế cầm tay hoạt động bằng cách nhỏ một vài giọt dung dịch lên bề mặt lăng kính và nhìn qua ống ngắm để đọc kết quả.
Đây là loại hiện đại hơn, sử dụng công nghệ điện tử để đo và hiển thị kết quả trên màn hình số. Khúc xạ kế kỹ thuật số thường có độ chính xác cao hơn và dễ sử dụng hơn trong các môi trường yêu cầu đo lường chính xác.
Trước khi sử dụng, bạn cần hiệu chuẩn khúc xạ kế để đảm bảo kết quả đo chính xác. Sử dụng nước cất hoặc dung dịch chuẩn có chỉ số khúc xạ đã biết. Nhỏ một vài giọt nước cất lên bề mặt lăng kính. Đóng nắp lại và nhìn qua ống ngắm và cuối cùng là điều chỉnh vít hiệu chuẩn cho đến khi chỉ số khúc xạ hiển thị đúng giá trị của nước cất.
Nhỏ một vài giọt dung dịch cần đo lên bề mặt lăng kính. Đảm bảo dung dịch phủ đều và không có bọt khí
Đóng nắp lại và hướng khúc xạ kế về phía nguồn sáng. Nhìn qua ống ngắm và đọc kết quả ở điểm giao nhau giữa vùng sáng và vùng tối trên thang đo.
Ghi lại chỉ số khúc xạ hoặc độ Brix hiển thị trên thang đo. Nếu cần, chuyển đổi chỉ số khúc xạ sang đơn vị mong muốn bằng các bảng chuyển đổi hoặc công thức tính.
Trong ngành sản xuất nước ép trái cây, rượu, mật ong, và các sản phẩm từ đường, khúc xạ kế được sử dụng để đo độ Brix, biểu thị lượng đường trong dung dịch. Điều này giúp kiểm soát chất lượng sản phẩm và đảm bảo hương vị ổn định.
Khúc xạ kế giúp kiểm soát chất lượng trong sản xuất thuốc, đảm bảo nồng độ hoạt chất trong dung dịch đạt chuẩn.
Đo nồng độ các dung dịch hóa chất để đảm bảo quy trình sản xuất và phản ứng hóa học diễn ra đúng cách.
Đo nồng độ của các chất trong dung dịch khoan dầu để tối ưu hóa quá trình khoan và khai thác.
Khúc xạ kế được sử dụng trong các phòng thí nghiệm để nghiên cứu các tính chất vật lý và hóa học của dung dịch.
Khúc xạ kế cung cấp kết quả đo chính xác và đáng tin cậy. Dễ sử dụng và không yêu cầu kỹ năng đặc biệt. Quá trình đo chỉ mất vài giây, giúp tiết kiệm thời gian. Dễ mang theo và sử dụng trong nhiều tình huống khác nhau.
Sau khi đo xong, làm sạch lăng kính bằng vải mềm và nước cất để loại bỏ hoàn toàn dung dịch. Tránh sử dụng các dung dịch làm sạch có chất ăn mòn hoặc làm hỏng lăng kính. Để khúc xạ kế ở nơi khô ráo, tránh tiếp xúc với ánh nắng trực tiếp và nhiệt độ cao. Sử dụng hộp đựng chuyên dụng để bảo vệ khúc xạ kế khỏi va đập và bụi bẩn. Thực hiện hiệu chuẩn định kỳ, đặc biệt khi có sự thay đổi về môi trường làm việc hoặc khi đo các dung dịch khác nhau. Sử dụng dung dịch chuẩn để kiểm tra độ chính xác của khúc xạ kế thường xuyên.