Kính hiển vi

Kính hiển vi là gì ?

• Kính hiển vi là thiết bị dùng để quan sát các vật thể có kích thước nhỏ bé mà mắt thường không thể quan sát được.
• Kính hiển vi sử dụng hệ thống quang học bao gồm một hoặc nhiều thấu kính để phóng đại hình ảnh của vật thể.
• Ánh sáng hoặc các dạng bức xạ khác được sử dụng để chiếu sáng mẫu vật, sau đó hình ảnh phóng đại được hình thành qua các thấu kính và được quan sát qua thị kính.
• Kính hiển vi có độ phóng đại bình thường lên từ 40-3000 lần.

Cấu tạo và công dụng của kính hiển vi

Kính hiển vi được thiết kế với nhiều loại khác nhau để phù hợp với mục đích sử dụng, nhưng nhìn chung hầu hết chúng đều có cấu tạo:

Thân kính

Khung chính của kính hiển vi, là bộ phận kết nối các thành phần khác và giữ chúng cố định

Chân kính

Đế của kính hiển vi, đảm bảo sự ổn định và chắc chắn khi sử dụng.

Bàn đỡ mẫu

Nơi đặt mẫu vật cần quan sát.

Thường có kẹp giữ để cố định mẫu vật.

Một số loại kính hiển vi còn có bàn di chuyển cơ học, giúp di chuyển mẫu vật theo các trục X và Y một cách chính xác.

Thấu kính thị kính

Bộ phận mà người sử dụng nhìn qua để quan sát mẫu vật, thường có độ phóng đại từ 10x đến 15x.

Thấu kính vật kính

Được đặt gần mẫu vật, có nhiệm vụ phóng đại hình ảnh mẫu vật, có nhiều thấu kính vật kính với độ phóng đại khác nhau (thường là 4x, 10x, 40x, 100x).

Đĩa xoay vật kính

Đĩa xoay cho phép thay đổi giữa các thấu kính vật kính có độ phóng đại khác nhau.

Nguồn sáng

Bộ phận cung cấp ánh sáng để chiếu sáng mẫu vật. Có thể là đèn halogen, LED, hoặc gương phản chiếu ánh sáng từ nguồn ngoài.

Điều chỉnh ánh sáng 

Tập trung ánh sáng vào mẫu vật, thường đặt dưới bàn đỡ mẫu.

Điều chỉnh lượng ánh sáng đi qua mẫu vật, giúp tối ưu hóa độ tương phản và độ phân giải của hình ảnh.

Núm chỉnh tiêu cự

Núm chỉnh tiêu cự thô để di chuyển bàn đỡ mẫu hoặc thấu kính vật kính nhanh chóng để lấy tiêu cự ban đầu.

Núm chỉnh tiêu cự tinh dùng để điều chỉnh tiêu cự chính xác hơn để có được hình ảnh rõ nét.

Ống kính quang học 

Ống nối giữa thị kính và vật kính, giữ các thấu kính thẳng hàng để tạo ra hình ảnh phóng đại.

Hệ thống đo thị trường 

Giới hạn vùng chiếu sáng, giúp cải thiện độ tương phản của hình ảnh.

Công dụng 

Trong học tập và giáo dục

• Kính hiển vi được sử dụng rộng rãi trong các phòng thí nghiệm sinh học và lớp học để nghiên cứu cấu trúc và chức năng của tế bào. Học sinh và sinh viên có thể quan sát các tế bào như tảo, vi khuẩn, và tế bào thực vật như tế bào trong lá cây.
• Giúp học sinh và sinh viên hiểu rõ hơn về các sinh vật nhỏ bé, vi sinh vật, và cấu trúc vi mô của các mẫu vật.

Trong y học

• Kính hiển vi là công cụ quan trọng trong các phòng thí nghiệm y tế để quan sát và nghiên cứu các tế bào máu, tế bào da, và các tế bào khác trong cơ thể người. Việc này giúp chẩn đoán bệnh và theo dõi tình trạng sức khỏe.
• Sử dụng kính hiển vi để quan sát các phản ứng giữa các chất xúc tác, giúp hiểu rõ hơn về quá trình hóa học xảy ra ở mức độ vi mô.
• Kính hiển vi giúp các nhà nghiên cứu và bác sĩ phát hiện vi khuẩn, virus và các mầm bệnh khác, hỗ trợ quá trình chẩn đoán và điều trị bệnh.

Trong khảo cổ học

• Kính hiển vi được sử dụng để kiểm tra và phân tích các hiện vật khảo cổ, giúp các nhà khảo cổ học hiểu rõ hơn về cấu trúc, vật liệu và quá trình chế tác của đồ cổ.
• Sử dụng kính hiển vi để nhận biết các đặc điểm đặc trưng và dấu hiệu của đồ cổ thật, giúp phân biệt với các hiện vật giả mạo.

Khoa học vật liệu

• Kính hiển vi được sử dụng để quan sát và phân tích cấu trúc của các vật liệu như kim loại, polymer, và gốm sứ, từ đó hiểu rõ hơn về tính chất và ứng dụng của chúng.
• Trong công nghiệp, kính hiển vi giúp kiểm tra chất lượng sản phẩm và phát hiện các khuyết tật nhỏ, đảm bảo sản phẩm đạt tiêu chuẩn chất lượng.

Khoa học thực phẩm

• Kính hiển vi giúp kiểm tra vi sinh vật trong thực phẩm, đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm và phát hiện các tác nhân gây bệnh.
• Quan sát cấu trúc vi mô của thực phẩm để nghiên cứu các tính chất vật lý và hóa học của chúng, hỗ trợ trong việc phát triển các sản phẩm thực phẩm mới.

Các loại kính hiển vi

Phân loại theo ứng dụng

Phân loại bởi cấu trúc