Các loại mảnh dao tiện

Mảnh dao tiện là một thành phần quan trọng trong gia công cơ khí, đặc biệt trong quá trình tiện. Hiểu rõ về các loại mảnh dao tiện giúp người sử dụng lựa chọn sản phẩm phù hợp, nâng cao hiệu quả gia công và đảm bảo độ chính xác của sản phẩm. Bài viết này sẽ giới thiệu các loại mảnh dao tiện phổ biến và những ứng dụng của chúng trong gia công.

Mảnh dao tiện là gì?

Mảnh dao tiện là bộ phận trực tiếp tiếp xúc và cắt vật liệu trong quá trình gia công tiện. Chúng được gắn vào dao tiện và thay thế dễ dàng khi bị mòn, giúp tiết kiệm chi phí và tối ưu hoá quy trình sản xuất.

Đặc điểm của mảnh dao tiện

Khả năng cắt gọt cao, mảnh dao tiện được chế tạo từ các vật liệu siêu cứng như carbide, gốm, kim cương nhân tạo… để có thể cắt gọt các vật liệu cứng.
Khả năng chịu nhiệt tốt, trong quá trình tiện, mảnh dao thường chịu nhiệt độ cao, nên cần có tính năng chịu nhiệt tốt.
Khả năng chống mài mòn, giúp kéo dài tuổi thọ của dao và giảm tần suất thay thế.

Các loại mảnh dao tiện phổ biến

Mảnh dao tiện carbide (Carbide Insert)

Mảnh dao carbide là loại mảnh dao tiện phổ biến nhất trong gia công cơ khí, nhờ vào khả năng chịu lực, chịu nhiệt và chống mài mòn cao.

Cấu tạo: Chủ yếu làm từ carbide vonfram với lớp phủ bổ sung như TiN, TiCN, hoặc Al2O3 để tăng độ bền.
Ưu điểm: Cắt nhanh, chịu nhiệt tốt, thích hợp với gia công tốc độ cao.
Ứng dụng: Thích hợp cho gia công thép, gang và các hợp kim cứng.

Mảnh dao tiện gốm (Ceramic Insert)

Mảnh dao gốm được làm từ vật liệu gốm, có độ cứng cao hơn carbide, nhưng lại giòn và dễ gãy nếu không sử dụng đúng cách.

Cấu tạo: Thành phần chính là nhôm oxit (Al2O3) và đôi khi thêm zirconium để tăng độ bền.
Ưu điểm: Khả năng cắt rất tốt ở tốc độ cao và gia công khô.
Ứng dụng: Thường dùng trong gia công vật liệu cứng như thép cứng hoặc hợp kim nhiệt độ cao.

Mảnh dao tiện kim cương nhân tạo (PCD - Polycrystalline Diamond Insert)

Mảnh dao tiện kim cương nhân tạo có khả năng cắt sắc bén và độ bền rất cao, đặc biệt trong các ứng dụng đòi hỏi độ chính xác cao.

Cấu tạo: Làm từ kim cương nhân tạo, có độ cứng cực cao.
Ưu điểm: Độ bền cao, chống mài mòn tốt, bề mặt gia công rất mịn.
Ứng dụng: Gia công các vật liệu phi kim loại như nhựa, nhôm và hợp kim không chứa sắt.

Mảnh dao tiện CBN (Cubic Boron Nitride Insert)

CBN là loại mảnh dao tiện cao cấp được làm từ nitrít bo lập phương, với độ cứng chỉ xếp sau kim cương.

Cấu tạo: CBN tổng hợp từ hạt bo nitride kết hợp với vật liệu khác để tăng độ bền.
Ưu điểm: Chịu nhiệt tốt, chống mài mòn cao.
Ứng dụng: Thường sử dụng trong gia công thép cứng và hợp kim có độ bền cao.

Cách lựa chọn mảnh dao tiện phù hợp

Để đạt hiệu quả cao nhất trong gia công, cần lựa chọn mảnh dao tiện phù hợp với từng loại vật liệu và điều kiện gia công.

Tốc độ gia công - mảnh dao carbide thích hợp cho gia công ở tốc độ cao, trong khi mảnh dao CBN và kim cương nhân tạo thường dùng cho tốc độ thấp nhưng yêu cầu độ chính xác cao.
Độ cứng của vật liệu - đối với vật liệu cứng như thép tôi, nên sử dụng mảnh dao CBN hoặc gốm. Đối với vật liệu mềm hơn như nhôm, có thể dùng mảnh dao carbide hoặc kim cương nhân tạo.
Điều kiện gia công - gia công khô thích hợp với mảnh dao gốm, trong khi các loại khác có thể sử dụng kèm chất bôi trơn.

Cách bảo quản và bảo dưỡng mảnh dao tiện

Để kéo dài tuổi thọ và duy trì chất lượng gia công của mảnh dao tiện, cần lưu ý một số điểm trong bảo quản và bảo dưỡng

Bảo quản nơi khô ráo - tránh ẩm ướt để mảnh dao không bị gỉ.
Kiểm tra thường xuyên - thường xuyên kiểm tra độ mòn của mảnh dao để thay thế kịp thời, tránh ảnh hưởng đến chất lượng sản phẩm.
Sử dụng đúng mục đích - sử dụng mảnh dao phù hợp với từng loại vật liệu và điều kiện gia công.

Hiểu rõ về các loại mảnh dao tiện và cách lựa chọn chúng sẽ giúp nâng cao hiệu quả gia công, đảm bảo chất lượng sản phẩm và tối ưu chi phí. Người sử dụng cần nắm rõ đặc điểm từng loại để lựa chọn mảnh dao phù hợp với nhu cầu cụ thể. Bạn có thể tham khảo thêm các kiến thức về các loại mảnh dao tiện thông qua bài viết so sánh các loại mảnh dao tiện.