I₂ là gì ?

Iot hay I₂ là dạng phân tử gồm 2 nguyên tử Iot liên kết với nhau, thuộc nhóm halogen nhưng có mức độ hoạt động hóa học thấp. Ở điều kiện thường I₂ tồn tại dưới dạng rắn màu tím đen, dễ dàng nhận diện bằng mắt và được ứng dụng rộng rãi trong công nghiệp, y học và phòng thí nghiệm nhờ tính ổn định tương đối của nó.

I₂ có màu tím đậm ánh kim, mùi hắc nhẹ đặc trưng, tan ít trong nước nhưng tan tốt trong các dung môi hữu cơ như cồn, chloroform hay benzen. Một tính chất nổi bật của I₂ là khả năng thăng hoa mạnh, chuyển trực tiếp từ trạng thái rắn sang hơi màu tím khi gặp nhiệt, giúp phân biệt nhanh với nhiều chất rắn vô cơ khác.

Bảng tính chất của Iot 

Vai trò của Iot trong y học

• Sát trùng da và vết thương trong cấp cứu và phẫu thuật.
• Vệ sinh dụng cụ y tế trong các cơ sở khám chữa bệnh.
• Hỗ trợ chẩn đoán hình ảnh nhờ các hợp chất cản quang chứa Iot.
• Điều trị bệnh tuyến giáp và ổn định hoạt động tuyến giáp.
• Bổ sung vi chất để phòng ngừa bướu cổ và suy giáp.
• Giảm hấp thu phóng xạ tuyến giáp trong sự cố hạt nhân nhờ kali iodide.
• Ứng dụng trong nhuộm Gram và phân tích vi sinh.
• Tham gia sản xuất và bào chế nhiều loại thuốc sát trùng và dược phẩm chứa Iot.

Ưu điểm và nhược điểm của I₂

• Iot có ưu điểm là sát trùng mạnh, phổ rộng, độc tính thấp, dạng phức PVP-iodine ổn định, bền và giá thành hợp lý, dễ sản xuất.
• Tuy nhiên Iot có thể gây rát da, không dùng cho người dị ứng Iot, dễ bay hơi nếu bảo quản sai và một số dung dịch Iot gây ố da tạm thời.

Hướng dẫn bảo quản I₂ đúng cách 

• Tránh ánh sáng mạnh vì Iot dễ bay hơi và phân hủy.
• Bảo quản nơi khô ráo, kín khí để ngăn thất thoát hơi iot.
• Không hít trực tiếp hơi I₂ vì có thể gây kích ứng mũi, họng.
• Mang găng tay khi thao tác để tránh kích ứng da.
• Không để gần kim loại mạnh vì có thể gây ăn mòn nhẹ.

Nhờ các tính chất ổn định nên Iot có khả năng sát trùng mạnh và mức độc tính thấp hơn nhiều halogen khác, được ứng dụng rộng rãi từ xử lý vết thương, chẩn đoán hình ảnh cho đến sản xuất dược phẩm. Đồng thời đây cũng là vi chất quan trọng đối với sức khỏe con người, giúp duy trì hoạt động bình thường của tuyến giáp và hệ chuyển hóa và mang lại lợi nhuận về kinh tế rất tốt.