Mỡ bôi trơn là gì?
Mỡ bôi trơn là một chất bôi trơn bán rắn, thường được tạo thành từ ba thành phần chính là dầu gốc, chất làm đặc (thường là xà phòng kim loại hoặc các chất phi xà phòng như polyurea, silica...) và các phụ gia. Chúng được sử dụng để giảm ma sát và mài mòn giữa các bề mặt chuyển động, đồng thời giúp bảo vệ khỏi bụi bẩn, hơi ẩm và các yếu tố ăn mòn khác. Không giống như dầu, mỡ bôi trơn bám dính tốt hơn và không dễ bị chảy trôi khỏi vị trí làm việc, đặc biệt phù hợp cho các vị trí yêu cầu bôi trơn lâu dài hoặc khó tiếp cận.
Mỡ bôi trơn có hạn sử dụng không?
Mỡ bôi trơn, dù được bảo quản trong điều kiện lý tưởng, vẫn có thời hạn sử dụng nhất định. Dưới tác động của oxy, nhiệt độ và độ ẩm, dầu gốc trong mỡ có thể bị ôxy hóa, chất làm đặc có thể bị phân hủy hoặc tách pha, và các phụ gia cũng có thể mất hiệu quả. Tùy loại mỡ và nhà sản xuất, hạn sử dụng thường từ 3 đến 5 năm khi được bảo quản đúng cách trong bao bì kín, nơi khô ráo, thoáng mát và tránh ánh nắng trực tiếp.
Bao lâu thì nên thay mới?
- Mỡ bôi trơn cần được thay định kỳ dựa trên điều kiện vận hành, môi trường làm việc và loại thiết bị sử dụng.
- Với các thiết bị làm việc liên tục hoặc trong môi trường khắc nghiệt (nhiệt độ cao, bụi bẩn nhiều, hóa chất...), thời gian thay mỡ có thể chỉ từ vài tuần đến vài tháng.
- Với hệ thống kín và điều kiện hoạt động ổn định, thời gian thay mỡ có thể kéo dài hơn, lên đến 6–12 tháng.
- Thay mỡ định kỳ giúp tránh hiện tượng mỡ bị khô, mất khả năng bôi trơn hoặc bị nhiễm bẩn làm ảnh hưởng đến tuổi thọ thiết bị.
- Một số thiết bị sử dụng cảm biến theo dõi độ rung hoặc nhiệt độ có thể được tích hợp hệ thống cảnh báo khi cần thay mỡ.
Một số lưu ý khi sử dụng mỡ bôi trơn
- Không trộn lẫn các loại mỡ khác loại với nhau nếu chưa kiểm tra tính tương thích, vì sự không tương thích giữa chất làm đặc hoặc phụ gia có thể gây tách dầu, hóa đặc hoặc giảm hiệu quả bôi trơn.
- Tránh bơm quá nhiều mỡ vì có thể gây nóng và tạo áp suất dư bên trong ổ trục, làm hỏng phớt và giảm tuổi thọ thiết bị.
- Luôn vệ sinh sạch sẽ khu vực cần bôi trơn trước khi tra mỡ để tránh lẫn tạp chất gây mài mòn.
- Sử dụng đúng loại mỡ theo khuyến nghị của nhà sản xuất thiết bị, bao gồm yêu cầu về nhiệt độ, khả năng chịu tải, tính năng chống nước hoặc chống hóa chất nếu cần.
- Bảo quản mỡ trong bao bì kín, tránh nơi có nhiệt độ cao và ánh sáng trực tiếp để kéo dài hạn sử dụng.
- Ghi nhật ký tra mỡ định kỳ, nhất là trong nhà máy hoặc các dây chuyền có nhiều thiết bị hoạt động liên tục.
- Ưu tiên dùng các thiết bị bơm mỡ chuyên dụng để đảm bảo liều lượng hợp lý và hạn chế nhiễm bẩn.
Mỡ bôi trơn là yếu tố quan trọng giúp duy trì hiệu suất, kéo dài tuổi thọ thiết bị và giảm thiểu hư hỏng trong quá trình vận hành, việc lựa chọn đúng loại mỡ và bảo trì định kỳ sẽ góp phần tối ưu hóa hoạt động và tiết kiệm chi phí bảo dưỡng lâu dài.
