Đứng máy CNC là gì? Các kỹ năng cần thiết cho người đứng máy CNC

Đứng máy CNC là gì?

Người đứng máy CNC chịu trách nhiệm thiết lập máy, cài đặt chương trình điều khiển, giám sát quá trình gia công, kiểm tra sản phẩm và bảo trì máy móc khi cần. Đây là một công việc đòi hỏi kỹ năng chuyên môn cao, tính chính xác, và khả năng làm việc độc lập.

Đứng máy CNC là công việc vận hành và giám sát máy móc tự động hóa, chủ yếu được sử dụng trong ngành gia công cơ khí và sản xuất. Máy CNC được lập trình để thực hiện các thao tác cắt, tiện, phay, hoặc gia công các chi tiết kim loại, gỗ, nhựa… theo yêu cầu cụ thể.

Người đứng máy CNC có vai trò thế nào?

Người đứng máy CNC là một mắt xích quan trọng trong dây chuyền sản xuất hiện đại. Họ đóng vai trò tối ưu hóa hiệu suất hoạt động của máy, đảm bảo độ chính xác trong quá trình gia công, và giúp sản phẩm đạt chất lượng cao nhất. Người đứng máy CNC có các vai trò như

Thiết lập quy trình sản xuất, phân tích yêu cầu gia công, chuẩn bị các công cụ và thiết lập chương trình vận hành phù hợp.
Tối ưu hóa hiệu suất máy, đảm bảo máy vận hành với tốc độ và công suất tối ưu mà không gây hỏng hóc thiết bị hay lỗi sản phẩm.
Tuân thủ các tiêu chuẩn an toàn lao động và bảo vệ máy móc khỏi các tác động bên ngoài.
Sử dụng các thiết bị đo lường chuyên dụng để đảm bảo sản phẩm đạt đúng tiêu chuẩn kỹ thuật, kiểm soát chất lượng.

Các nhiệm vụ của người đứng máy CNC

Chuẩn bị và thiết lập máy CNC

Lựa chọn dụng cụ cắt phù hợp (dao tiện, dao phay, mũi khoan) dựa trên vật liệu và yêu cầu gia công.
Lắp đặt và căn chỉnh dụng cụ cắt, đảm bảo vị trí chính xác trong đầu kẹp dao hoặc bệ dao.
Chọn và gắn phôi gia công chắc chắn bằng các loại gá kẹp chuyên dụng như ê-tô, mâm cặp, hoặc gá chân không.
Thiết lập các thông số kỹ thuật cho máy, bao gồm:

Tốc độ quay của trục chính ( RPM) được điều chỉnh dựa trên vật liệu gia công và loại dao cắt.

Tốc độ di chuyển của dao cắt (Feed Rate) hoặc phôi gia công.

Xác định độ sâu của mỗi lượt cắt để đảm bảo gia công hiệu quả mà không làm hỏng dụng cụ hoặc phôi.

Lập trình máy CNC

Viết mã lệnh G-code và M-code để điều khiển máy.

G01 là di chuyển dao cắt theo đường thẳng.

G02/G03 là di chuyển dao cắt theo đường cung (quay theo chiều kim đồng hồ hoặc ngược chiều kim đồng hồ).

M03/M05 là khởi động và dừng trục chính.

Sử dụng phần mềm CAM (Computer-Aided Manufacturing) như Mastercam, Fusion 360 hoặc SolidCAM để tạo mã lệnh tự động từ bản vẽ kỹ thuật 3D.

Vận hành máy

Kiểm tra và chạy thử nghiệm chương trình (dry run) để phát hiện lỗi lập trình hoặc vấn đề cơ khí trước khi gia công thật.
Theo dõi quá trình gia công, đảm bảo máy hoạt động ổn định và chính xác.
Điều chỉnh các thông số vận hành nếu phát hiện lỗi hoặc sai lệch trong quá trình gia công.

Tìm hiểu thêm: Top 10 phần mềm lập trình CNC phổ biến

Kiểm tra và đo lường sản phẩm

Sử dụng các thiết bị đo lường chuyên dụng như

Thước cặp (Caliper) là thước đo kích thước ngoài, kích thước trong và độ sâu.

Panme (Micrometer) dùng để đo độ dày hoặc đường kính với độ chính xác cao.

Đồng hồ đo (Dial Indicator) để kiểm tra độ lệch tâm, độ thẳng hoặc độ phẳng của bề mặt.

Máy đo tọa độ CMM (Coordinate Measuring Machine) sử dụng đo kích thước 3D phức tạp.

So sánh kết quả đo với bản vẽ kỹ thuật để xác nhận sản phẩm đạt tiêu chuẩn.

Bảo trì và sửa chữa máy

Kiểm tra định kỳ các bộ phận quan trọng như trục chính, hệ thống dẫn hướng, hệ thống bôi trơn, và động cơ bước.
Thay thế hoặc mài lại dụng cụ cắt khi bị mòn.
Vệ sinh máy, loại bỏ phoi gia công và bôi trơn các bộ phận chuyển động.

Các kỹ năng và kiến thức mà người vận hành cần có.

Để trở thành một người đứng máy CNC chuyên nghiệp, bạn cần sở hữu các kỹ năng và kiến thức sau

Hiểu biết về vật liệu gia công như biết cách phân loại và tính chất của các vật liệu như thép, nhôm, đồng, nhựa, giúp lựa chọn công cụ và thông số vận hành phù hợp.
Kỹ năng lập trình CNC như thành thạo viết mã G-code và M-code, hoặc sử dụng phần mềm CAM để tự động hóa lập trình.
Đọc hiểu bản vẽ kỹ thuật như nắm vững các ký hiệu, dung sai, và yêu cầu kỹ thuật để thực hiện gia công chính xác.
Kỹ năng đo lường chính xác, biết sử dụng các dụng cụ đo và hiểu cách đọc kết quả với độ chính xác cao.
Kỹ năng xử lý sự cố, nhanh chóng phát hiện và khắc phục các vấn đề như lỗi lập trình, hỏng dao cắt, hoặc sai lệch trong sản phẩm.
Hiểu cách kiểm tra và bảo trì định kỳ để đảm bảo máy luôn hoạt động ổn định.

Tìm thêm: Làm cnc là làm gì ?

Những điều cần chú ý khi vận hành máy CNC

Người đứng máy CNC luôn phải đảm bảo an toàn lao động, kiểm tra thiết bị bảo hộ và tuân thủ quy trình vận hành để tránh tai nạn.
Nhân viên đứng máy CNC không nên sử dụng găng tay khi hiệu chỉnh hay vận hành máy CNC để các thao tác được chính xác hơn.
Kiểm tra kỹ thuật trước khi vận hành, đảm bảo máy được căn chỉnh đúng, dao cắt sắc bén, và không có lỗi lập trình.
Theo dõi máy trong suốt quá trình gia công để phát hiện và xử lý kịp thời các bất thường.
Ghi lại thông số vận hành, lưu giữ thông số và chương trình gia công để sử dụng trong các lô sản xuất sau.
Không ngừng học hỏi, luôn cập nhật kiến thức mới về công nghệ và máy móc để cải thiện hiệu suất và chất lượng gia công.

Thietbicnc.vn đã cung cấp tất cả các thông tin hữu ích về công việc đứng máy CNC từ khái niệm đến các kỹ năng, kiến thức mà người đứng máy CNC cần có.