Dầu bánh răng là loại dầu bôi trơn chuyên dụng được thiết kế để bôi trơn, bảo vệ và nâng cao hiệu suất hoạt động của các bộ truyền động bánh răng trong nhiều ứng dụng công nghiệp và ô tô. Dầu bánh răng giúp giảm ma sát, mài mòn, ngăn ngừa ăn mòn và đảm bảo truyền động hiệu quả.
Thành phần của dầu bánh răng
Dầu bánh răng bao gồm hai thành phần chính:
- Dầu gốc có thể là dầu khoáng hoặc dầu tổng hợp.
- Phụ gia bao gồm các chất chống mài mòn, chất chống oxy hóa, chất chịu cực áp (EP), chất chống tạo bọt, phụ gia ổn định nhiệt, chống gỉ sét và ức chế ăn mòn.
Phân loại dầu bánh răng
Dầu bánh răng được phân loại dựa trên nhiều tiêu chí khác nhau:
Phân loại dầu bánh răng theo tiêu chuẩn API
| Cấp API | Đặc điểm |
|---|---|
| GL-1 | Không có phụ gia chịu cực áp (EP), dùng cho tải nhẹ. |
| GL-2 | Chứa phụ gia chống mài mòn, sử dụng cho bánh răng trục vít. |
| GL-3 | Dành cho hộp số xe tải và máy móc hạng nặng. |
| GL-4 | Chứa phụ gia EP, thích hợp cho bánh răng hypoid tải trung bình. |
| GL-5 | Hàm lượng phụ gia EP cao, dùng cho bánh răng hypoid chịu tải nặng. |
Phân loại dầu bánh răng theo tiêu chuẩn ISO VG
| Cấp ISO VG | Độ nhớt động học ở 40°C (cSt) |
| ISO VG 46 | 41.4 - 50.6 |
| ISO VG 68 | 61.2 - 74.8 |
| ISO VG 100 | 90 - 110 |
| ISO VG 150 | 135 - 165 |
| ISO VG 220 | 198 - 242 |
Phân loại dầu bánh răng loại dầu gốc
- Dầu khoáng có giá thành thấp, phù hợp với điều kiện làm việc thông thường.
- Dầu tổng hợp có độ bền cao, chống oxy hóa tốt, hoạt động hiệu quả ở nhiệt độ cao hoặc thấp.
Ứng dụng của dầu bánh răng
Dầu bánh răng được sử dụng rộng rãi trong nhiều lĩnh vực công nghiệp và cơ khí:
- Đảm bảo hoạt động trơn tru của hộp số, truyền lực hiệu quả.
- Hệ thống bánh răng công nghiệp sử dụng dầu bánh răng trong hộp giảm tốc, thiết bị nâng hạ, hệ thống băng tải.
- Máy móc xây dựng như máy xúc, máy ủi, cần cẩu.
- Ngành sản xuất xi măng, thép trong các thiết bị quay, lò nung, động cơ truyền động lớn.
Những tiêu chí quan trọng khi chọn dầu bánh răng
- Độ nhớt phù hợp rất quan trọng. Chọn đúng cấp độ nhớt theo yêu cầu của nhà sản xuất.
- Chất lượng dầu cũng sẽ quyết định. Dầu tổng hợp thường bền hơn dầu khoáng, phù hợp với điều kiện khắc nghiệt.
- Khả năng chịu tải của dầu bánh răng. Nếu hệ thống bánh răng hoạt động dưới tải trọng cao, cần chọn dầu có phụ gia EP.
- Tính ổn định nhiệt và chống oxy hóa nhằm đảm bảo dầu không bị phân hủy nhanh khi hoạt động trong điều kiện nhiệt độ cao.
Cách bảo dưỡng dầu bánh răng
- Kiểm tra định kỳ như kiểm tra màu sắc, độ nhớt và mức dầu để phát hiện sớm các vấn đề.
- Thay dầu đúng hạn theo khuyến nghị của nhà sản xuất hoặc khi dầu bị nhiễm bẩn, suy giảm tính năng.
- Bảo quản đúng cách và tránh ánh nắng trực tiếp, giữ dầu ở nơi khô ráo, sạch sẽ để đảm bảo chất lượng.
Dầu bánh răng đóng vai trò quan trọng trong hoạt động của hệ thống truyền động bánh răng. Việc lựa chọn dầu phù hợp giúp tăng tuổi thọ thiết bị, giảm hao mòn và nâng cao hiệu suất làm việc. Do đó, cần hiểu rõ các tiêu chuẩn, đặc tính và cách bảo dưỡng dầu bánh răng để đảm bảo hiệu suất tối ưu.