Dầu nhớt đơn cấp là gì ?
Dầu nhớt đơn cấp là loại dầu chỉ hoạt động hiệu quả trong một khoảng nhiệt độ nhất định thường được ký hiệu bằng hệ thống SAE như SAE 30 SAE 40 SAE 50.
- SAE là viết tắt của Hiệp hội Kỹ sư Ô tô (Society of Automotive Engineers) và cũng là cơ quan đặt ra tiêu chuẩn độ nhớt dầu động cơ.
- Số phía sau biểu thị độ nhớt động học của dầu ở 100°C.
- Dầu đơn cấp không có khả năng thay đổi độ nhớt linh hoạt khi nhiệt độ môi trường thay đổi.
- Thường được sử dụng trong thiết bị cố định hoặc môi trường vận hành ổn định.
Đặc điểm chính của dầu nhớt đơn cấp
- Dầu đơn cấp không sử dụng phụ gia thay đổi độ nhớt theo nhiệt độ mà chỉ dùng một loại gốc dầu nhất định.
- Hoạt động ổn định trong môi trường có nhiệt độ ít biến đổi thích hợp với thiết bị trong nhà xưởng hoặc không gian kín.
- Độ nhớt ổn định phù hợp với các ứng dụng cần duy trì độ bôi trơn cố định như máy tiện máy phay máy nén khí.
- Không bị biến đổi nhiều trong quá trình sử dụng giúp giảm nguy cơ lão hóa dầu sớm.
- Dễ kiểm soát và lựa chọn theo đúng yêu cầu vận hành từng thiết bị.
Phân loại dầu đơn cấp theo ký hiệu SAE
Ký hiệu SAE |
Mức độ nhớt |
Nhiệt độ hoạt động hiệu quả |
SAE 20 |
Loãng |
khoảng -5°C đến 20°C |
SAE 30 |
Trung bình |
khoảng 0°C đến 35°C |
SAE 40 |
Đặc vừa |
khoảng 10°C đến 45°C |
SAE 50 |
Đặc |
khoảng 20°C đến 55°C |
Dầu càng đặc thì khả năng chịu nhiệt càng tốt nhưng khả năng lưu thông khi trời lạnh sẽ kém đi.
Ưu điểm của dầu nhớt đơn cấp
- Công thức đơn giản không chứa chất cải thiện độ nhớt giúp dầu ổn định lâu dài.
- Chi phí sản xuất và giá thành thấp phù hợp với nhu cầu thay dầu định kỳ.
- Ít bị phân hủy hóa học trong quá trình hoạt động hạn chế cặn bẩn và bám cứng trong hệ thống.
- Phù hợp cho các thiết bị vận hành trong điều kiện tải trọng và nhiệt độ ổn định.
- Dễ chọn loại phù hợp theo chỉ số SAE không gây nhầm lẫn khi sử dụng.
Hạn chế của dầu nhớt đơn cấp
- Không linh hoạt theo nhiệt độ dễ bị đặc lại khi trời lạnh và loãng khi quá nóng.
- Cần thay đổi loại dầu theo mùa nếu thiết bị hoạt động trong môi trường biến động nhiệt lớn.
- Không phù hợp cho động cơ đời mới có vòng tua cao hoặc yêu cầu bôi trơn chính xác.
- Hiệu suất bôi trơn kém nếu thiết bị làm việc trong nhiều điều kiện tải trọng khác nhau.
Ứng dụng của dầu nhớt đơn cấp trong sản xuất
- Dầu đơn cấp được sử dụng cho trục chính và hộp số của máy tiện máy phay máy CNC.
- Máy mài phẳng và hệ thống thủy lực dùng dầu đơn cấp để đảm bảo độ nhớt ổn định và tránh mài mòn.
- Máy nén khí piston và máy nén trục vít hoạt động trong phòng kín cũng thường dùng dầu đơn cấp.
Lưu ý khi sử dụng dầu đơn cấp
- Cần đọc kỹ hướng dẫn sử dụng từ nhà sản xuất vì không phải thiết bị nào cũng tương thích với dầu đơn cấp.
- Không sử dụng dầu đơn cấp lẫn với dầu đa cấp vì có thể gây ra phản ứng phụ gia làm giảm hiệu quả bôi trơn.
- Luôn kiểm tra nhiệt độ môi trường làm việc trước khi chọn chỉ số SAE phù hợp.
- Thay dầu định kỳ theo khuyến nghị để tránh tình trạng dầu bị oxy hóa hoặc suy giảm chất lượng.
- Không nên sử dụng dầu đơn cấp trong các thiết bị vận hành ở nơi có biên độ nhiệt thay đổi lớn trong ngày.
Dầu nhớt đơn cấp vẫn giữ vai trò quan trọng trong các ngành công nghiệp nặng, thiết bị cơ khí cố định và hệ thống vận hành ổn định. Dù có nhiều giới hạn nhưng dầu đơn cấp vẫn mang lại hiệu quả bôi trơn tối ưu và chi phí hợp lý.