Các bước chuẩn bị trước khi lắp đặt vòng bi
Chọn đúng loại vòng bi
Trước tiên, cần xác định đúng loại vòng bi phù hợp với yêu cầu sử dụng.
- Kích thước đường kính trong, đường kính ngoài, độ dày.
- Tải trọng, tải hướng trục, hướng tâm hoặc kết hợp.
- Tốc độ quay
- Môi trường làm việc ẩm ướt, bụi bẩn, nhiệt độ cao.
Chọn sai loại vòng bi có thể dẫn đến hao mòn nhanh, kẹt cứng hoặc hư hỏng thiết bị.
Dụng cụ cần thiết
Chuẩn bị các dụng cụ và thiết bị chuyên dụng sau đây..
- Bộ dụng cụ lắp vòng bi như bộ ống lắp, búa cao su, máy gia nhiệt.
- Dụng cụ đo như thước cặp, đồng hồ so, micrometer.
- Găng tay sạch, khăn lau không sợi.
- Dầu bôi trơn, mỡ bôi trơn theo loại vòng bi.
Làm sạch khu vực lắp đặt
Bề mặt trục và ổ đỡ phải được làm sạch hoàn toàn bằng khăn sạch và dung môi ví dụ như cồn công nghiệp. Bụi bẩn, gỉ sét hoặc tạp chất có thể gây hỏng vòng bi sớm.
Các phương pháp lắp đặt vòng bi
Tùy vào từng loại vòng bi và điều kiện sử dụng, có thể áp dụng một trong các phương pháp Phương pháp lắp bằng tay và bộ dụng cụ cơ khí
- Lắp vòng bi vào trục, sử dụng ống lắp có đường kính trong bằng với vòng trong của vòng bi, gõ nhẹ nhàng bằng búa cao su.
- Lắp vào vỏ máy, dùng ống lắp có đường kính ngoài bằng với vòng ngoài, đảm bảo lực tác dụng phân bố đều.
Tuyệt đối không được tác động lực lên vòng ngoài khi lắp vòng trong và ngược lại để tránh gây biến dạng hoặc nứt vòng bi.
Phương pháp lắp bằng nhiệt, gia nhiệt
Áp dụng với vòng bi có lắp chặt vào trục. Gia nhiệt vòng bi giúp giãn nở tạm thời, dễ dàng lắp vào trục.
- Sử dụng thiết bị gia nhiệt cảm ứng hoặc dầu nóng, nhiệt độ tối đa 120 đến 130°C
- Không nên sử dụng ngọn lửa trực tiếp hoặc làm nóng quá mức gây biến dạng
- Sau khi đạt nhiệt độ, nhanh chóng lắp vòng bi vào trục
Phương pháp lắp bằng thủy lực
- Dùng máy ép thủy lực để lắp vòng bi lên trục hoặc vào vỏ
- Kiểm soát lực nén từ từ và đều tay, tránh gây lệch trục hoặc nứt vòng bi
Các bước lắp đặt vòng bi cụ thể
Kiểm tra kích thước và độ chính xác
- Đo đường kính trục, kích thước vòng bi
- Đảm bảo sai số không vượt quá tiêu chuẩn nhà sản xuất
Bôi trơn
- Bôi mỡ hoặc dầu bôi trơn vào vòng bi và bề mặt trục, ổ đỡ
- Đối với vòng bi kín có phớt, không cần bôi thêm mỡ
Lắp vòng bi vào trục
- Căn chỉnh vòng bi vuông góc với trục
- Dùng lực ép đều để đẩy vòng bi vào đúng vị trí
Lắp vào ổ đỡ
- Đảm bảo không làm lệch hướng vòng bi khi đưa vào ổ
- Kiểm tra độ kín khít và không có khe hở bất thường
Cố định và kiểm tra
- Siết chặt các vòng hãm, ốc cố định.
- Quay thử trục xem có tiếng ồn, ma sát bất thường không.
- Dùng đồng hồ so kiểm tra độ đảo và độ rơ.
Những sai lầm thường gặp khi lắp đặt vòng bi
- Tác động lực sai vị trí, gõ vào vòng ngoài khi lắp vòng trong sẽ làm nứt hoặc hư bi.
- Không vệ sinh kỹ, hạt bụi nhỏ cũng có thể làm hỏng ổ bi khi máy chạy tốc độ cao.
- Lắp lệch trục gây hiện tượng đảo trục, mòn không đều, giảm tuổi thọ.
- Không bôi trơn đúng cách sẽ gây ma sát cao, sinh nhiệt, cháy ổ bi.
Kiểm tra sau khi lắp đặt vòng bi
Sau khi lắp xong cần thực hiện các bước kiểm tra sau.
- Quay bằng tay để xem có trơn tru hay bị kẹt hoặc không phát tiếng lạ.
- Kiểm tra độ rơ, độ đảo bằng đồng hồ so.
- Đo nhiệt độ hoạt động sau khi máy chạy khoảng 10 đến 15 phút.
- Theo dõi tiếng ồn trong thời gian đầu hoạt động.
Bảo quản và sử dụng sau khi lắp đặt vòng bi
- Tránh để máy vận hành với tải trọng quá mức
- Thường xuyên kiểm tra dầu mỡ bôi trơn và thay thế định kỳ
- Vệ sinh khu vực quanh vòng bi sạch sẽ, tránh bụi và độ ẩm cao
Lắp đặt vòng bi đúng kỹ thuật là yếu tố quyết định đến hiệu quả vận hành và tuổi thọ của máy móc. Dù là vòng bi nhỏ trong các thiết bị dân dụng hay vòng bi lớn trong công nghiệp nặng, việc tuân thủ đúng quy trình và sử dụng công cụ phù hợp sẽ giúp bạn tiết kiệm thời gian, chi phí sửa chữa và đảm bảo an toàn cho hệ thống.