HBr là gì?

HBr (axit bromhiđric) là một hợp chất vô cơ gồm hydro và brom, có công thức hóa học là HBr. Ở điều kiện thường, HBr tồn tại ở dạng khí không màu, tan mạnh trong nước tạo thành dung dịch axit HBr(aq) hay còn gọi là axit bromhiđric. Đây là một axit mạnh, có khả năng phân ly hoàn toàn trong nước để tạo ra ion H⁺ và Br⁻. Trong tự nhiên, HBr có thể được tạo ra trong các phản ứng cháy của hydro trong khí quyển có chứa brom.

Tính chất của axit bromhiđric

Tính chất vật lý 

Tính chất hóa học

Vai trò của axit bromhiđric trong một số lĩnh vực

Trong công nghiệp hóa chất

• Là nguyên liệu chính để sản xuất các muối bromua vô cơ như NaBr, KBr, CaBr₂, ZnBr₂, ứng dụng trong ngành dược, nhiếp ảnh, và dầu khí.
• Dùng để điều chế các hợp chất brom hữu cơ như allyl bromua, ethyl bromua, tetrabromobisphenol-A, phục vụ sản xuất nhựa, chất chống cháy và dược phẩm.
• Tham gia phản ứng alkyl hóa và axit hóa, đóng vai trò chất xúc tác hoặc chất trung gian trong tổng hợp hữu cơ.

Trong phòng thí nghiệm và nghiên cứu

• Sử dụng để tổng hợp hợp chất hữu cơ chứa brom, phục vụ cho nghiên cứu hóa dược và hóa phân tích.
• Là nguồn cung cấp ion brom trong nhiều phản ứng hữu cơ quan trọng, chẳng hạn như phản ứng cộng HBr vào anken (theo quy tắc Markovnikov hoặc chống Markovnikov tùy điều kiện).
• Được dùng làm chất chuẩn axit mạnh trong các phép chuẩn độ axit–bazơ.

Trong khai khoáng và luyện kim

• HBr được sử dụng trong một số quy trình tinh chế kim loại, hỗ trợ tách tạp chất hoặc chiết xuất bromua kim loại.
• Đóng vai trò chất xúc tác và chất phản ứng trong quá trình khai thác quặng có chứa brom.

Một số lưu ý khi sử dụng và bảo quản HBr

HBr là axit mạnh có tính ăn mòn cao, có thể gây bỏng da, tổn thương mắt và đường hô hấp.

Lưu ý khi thao tác

• Làm việc trong tủ hút khí độc, có quạt thông gió hoạt động.
• Đeo kính, găng tay và áo bảo hộ khi tiếp xúc.
• Không đổ axit vào bồn rửa hoặc môi trường nước, cần xử lý theo quy định về chất thải nguy hại.

Bảo quản

• Nơi khô ráo, mát, nhiệt độ khoảng 15–25 °C, tránh ánh sáng trực tiếp.
• Đóng kín bình chứa bằng thủy tinh hoặc nhựa chịu axit, tránh tiếp xúc kim loại.

Xử lý sự cố

• Nếu tiếp xúc với da hoặc mắt, rửa ngay bằng nước sạch ít nhất 15 phút và đến cơ sở y tế gần nhất.
• Nếu hít phải, di chuyển ngay ra nơi thoáng khí và hít thở oxy nếu cần thiết.

Axit bromhiđric (HBr) là một hợp chất axit mạnh, quan trọng trong nhiều ngành công nghiệp từ hóa chất, dược phẩm đến khai khoáng. Tuy nhiên, do tính ăn mòn và độc hại cao, việc sử dụng và bảo quản HBr cần được thực hiện theo đúng quy trình an toàn. Với vai trò vừa là nguyên liệu vừa là tác nhân phản ứng quan trọng, HBr tiếp tục là một mắt xích không thể thiếu trong chuỗi sản xuất hóa học hiện đại.